Elk boek heeft een ISBN nodig. Maar hoe zorg je als selfpubber dat je boek er eentje meekrijgt? Je kunt een gratis ISBN gebruiken via een zelfuitgeefplatform, of een eigen ISBN kopen. Wat is het verschil? En wat voor voor- en nadelen zitten er aan een ISBN via een zelfuitgeefplatform?
Luister hier via de podcast player of via je favoriete podcast app. Hieronder staan de hoogtepunten en de volledig uitgetypte versie van de aflevering.
Hoogtepunten
- Wat is een ISBN?
- Welke type boeken hebben een ISBN nodig?
- Hoe regel je een ISBN voor je boek?
- De kosten én voordelen van een eigen ISBN
- Het grote nadeel van een gratis ISBN via een zelfuitgeefplatform
Wil je in contact komen met andere schrijvers en van elkaar leren, ga dan naar de Hangplek voor Nederlandstalige selfpubbers op Facebook.
***
Volledig uitgetypte versie van de aflevering
Petra: Goedemorgen, Maria.
Maria: Hallo, Petra.
Petra: Wij gaan het in deze aflevering hebben over de ISBN. Want elk boek heeft een ISBN, maar:
Wat is een ISBN eigenlijk en waarom is dat zo belangrijk voor selfpubbers?
Maria: ISBN, dat staat voor internationaal standaard boek nummer. Dat wordt eigenlijk gebruikt om boeken te identificeren in de boekenbranche. Het is gewoon een registratienummer. Niet alleen het boek wordt geïdentificeerd met het ISBN, maar ook de uitgever wordt geïdentificeerd met dit nummer. Als selfpubber ben je natuurlijk ook de uitgever. Dus het kan handig zijn, zeker als je een eigen ISBN gaat kopen, om te zorgen dat je een uitgeversnaam krijgt.
Petra: En een ISBN is in die zin, als jij het koppelt aan jou als uitgever, komt het ook -denk ik – professioneler over.
Maria: Komt professioneler over.
Petra: Precies.
Moet iedere vorm van boek een ISBN hebben? Dus heeft elk type boek een ISBN nodig?
Maria: Ja en nee. Dat klinkt een beetje ingewikkeld. In principe moet iedere nieuwe soort uitgave een eigen ISBN hebben. En daarmee bedoel ik dus; papieren boek, ebook, audioboek, hardcover, dat soort dingen. Dat gebeurt in de praktijk niet altijd, met name wat betreft ebooks, omdat er heel veel verschillende soorten ebooks zijn. Je hebt Epub 2, Epub 3, met DRM, zonder DRM. Vroeger had je zelfs ook nog Mobi’s van Amazon. Eigenlijk, als je het heel strikt ziet, moet iedere soort Epub een eigen ISBN hebben. Meestal gebeurt dat niet. In de Engelstalige wereld zeggen ze gewoon van: Een ebook, wat voor soort dat dan ook maar is, krijgt een ISBN. Of het nou een Mobi is of een Epub, maakt niet uit.
Dus het antwoord is eigenlijk ja of nee. Het is goed om je boek te laten registreren met een ISBN. En zorg dat je voor een papieren boek, een ebook, een audioboek, hardcover, grootletterdruk, allemaal aparte ISBN-nummers hebt. Dat in elk geval. Dus voor één titel heb je misschien soms wel 5 verschillende soorten ISBN’s nodig.
Petra: Inderdaad. Oké, dus ISBN voor elk type boek.
Hoe kom je aan een ISBN?
Maria: Een uitgever, die kan een ISBN, en selfpubbers dus ook, een ISBN aanvragen. Voor Nederlanders via isbn.nl. En voor Belgen is dat via boekenbank.be. En daarvoor hoeven we niet ingeschreven te staan bij de Kamer van Koophandel. Dat is een misvatting. Dat denkt men vaak wel, maar dat hoeft niet.
Petra: Omdat die professionaliteit eraan gekoppeld wordt, denken mensen heel vaak: Oh, ISBN, dan ben ik een ondernemer. Dan ben ik een uitgever, dus dan ben ik een onderneming. Dan heb ik dus een KvK-nummer nodig. Dat is niet zo.
Maria: Dat is helemaal niet zo. Zelfs voor het publiceren van een boek hoef je geen KvK-nummer te hebben.
Petra: Goed om te weten.
Maria: Veelal koop je dus een blok van 10. Je kunt 10 of meer ISBN’s kopen. Ze zijn ook per stuk te koop, maar dan zijn ze wel een stuk duurder.
Petra: En als jij al zegt dat elke type boek een ISBN, dan zou één ISBN kopen eigenlijk zonde zijn van het geld.
Maria: Daarom. Stel je wil en papieren boek en een ebook en een hardcover doen, heb je al drie ISBN’s nodig. Dan kun je al beter een blok van 10 kopen als maar 1 losse ISBN.
Petra: Wat zijn die kosten dan? Heb je daar een idee van?
Maria: De kosten voor een ISBN, dat verschilt per land. Eigenlijk is dat heel raar dat dat niet internationaal geregeld is, maar dat is nu eenmaal een feit.
In Nederland, voor één ISBN betaal je € 106,66. Dat is exclusief BTW. Een blok van 10 ISBN’s betaal je € 276,57. En voor 100 ISBN, dat is een blok van 100 ISBN, kun je aanvragen per email in Nederland, betaal je ongeveer € 725. En dan zit je, als je dat omrekent, op € 9,50 per ISBN. Dat scheelt natuurlijk enorm als je een losse koopt waarin je meer als € 100 betaalt voor een ISBN.
Dus dat zijn… Je kunt je afvragen of het beter is om meteen maar een blok van 100 te kopen, maar dan moet je ook weten van: Ga ik meer boeken schrijven? Ga ik maar een boek schrijven? Als je beginner bent is dat misschien lastig.
In België, daar betaal je voor een ISBN € 83,20 ook een exclusief BTW. Voor 10 betaal je € 305,95 en voor 100 betaal je € 1.278,62. En in België hoef je niet een e-mailtje te sturen. Dat kun je gewoon automatisch aanvragen.
Petra: En dit is allemaal zonder BTW. Dus er komt nog een 21% BTW komt er nog overheen.
Maria: Komt er nog overheen.
Misschien even een leuke anekdote. Woon je bijvoorbeeld in Frankrijk, want ik weet dat er selfpubbers zijn, Nederlandstalige selfpubbers, die in Frankrijk wonen. Daar betaal je voor je eerste ISBN € 30 en daarna zijn ze gratis.
Petra: Bizar hé, dat die prijzen zo verschillend zijn.
Maria: Het is heel raar.
Petra: Terwijl het om een internationaal boeknummer gaat, eigenlijk. Dus dan zou je denken dat allemaal wel een beetje hetzelfde.
Maria: Nee, helaas is dat om een of andere reden, waarom weet ik niet, is dat voor ieder land anders.
Petra: En je mag dus niet zeggen: Weet je wat? Ik koop gewoon die Franse nummers. Je moet hem kopen in het land waar je woont.
Maria: Je moet kopen in het land waar je woont.
Petra: Dus dat wordt verhuizen.
Maria: Ja, helaas. Nou ja, of misschien leuk.
Hou er wel even rekening mee dat de bedragen die ik net heb gezegd zijn natuurlijk correct op het moment dat wij dit opnemen. Dat is in augustus 2022. Dus ga zelf vooral even kijken, als je een ISBN gaat aanvragen wat de kosten nu zijn. Dat kan natuurlijk altijd wel veranderen. Meestal verschilt het wel per jaar. Dat het omhoog gaat.
Petra: Dat is een goeie tip.
Oké, ik heb ISBN’s gekocht. Ik weet hoeveel ik er nodig heb voor het boek. Wat doe ik dan?
Maria: Als je eenmaal een ISBN hebt gekocht, dan zijn deze nog niet gekoppeld aan een speciaal boek of een soort boek. En dit koppelen dat doe je dus zelf op het moment dat je je ISBN nodig hebt. Dus je hebt zeg maar 100 ISBN’s gekocht, die zijn eigenlijk min of meer gereserveerd voor jou. En als je dan op een moment zegt van: Oké, ik ga een boek uitgeven en ik heb één nodig voor mijn ebook en één voor mijn papieren boek, dan ga je op dat moment, ga je ze koppelen. En dan zitten vanaf dat moment dat je ze hebt gekoppeld, zitten ze vast aan dat boek en kun je ze niet meer veranderen.
Dan kun je dingen gaan toevoegen. Bijvoorbeeld de metadata, zoekwoorden, flaptekst, NUR-codes, voor- en achterkant, kun je allemaal, over het algemeen, toevoegen via mijnisbn. Kun je extra dingen gaan toevoegen.
Petra: En het lijkt mij dan handig dat mensen het letterlijke koppelen gaan doen op het moment dat ze definitief weten; dit wordt een titel. Dit is de achterflaptekst. Dit zijn de zoekwoorden. Dat je daar al een heel duidelijkheid in hebt, want zodra je je titel zal wijzigen, heb je dus weer een nieuw ISBN nodig, toch?
Maria: Als het boek nog niet is uitgegeven, niet. Volgens mij kun je wel dingen veranderen. Mensen op de Hangplek, de Facebookgroep, worden wel een vragen gesteld van: Wat voor soort NUR-code moet ik zetten in mijn ISBN, want ik ben aan het koppelen en ik weet niet wat ik neer moet zetten. Dat kun je later altijd nog weer aanpassen. Volgens mij… Ik weet niet of je de titel ook aan kunt passen later, maar je kunt heel veel dingen later nog weer aanpassen. Dus je hoeft niet helemaal in paniek te raken van: Ik weet allemaal nog niet wat ik hier in moet vullen. Maar zorg wel dat je inderdaad zo lang mogelijk wacht, zodat je inderdaad zeker weet… Zeg maar vlak voor het publicatieproces, kun je het gaan koppelen. Dat is denk ik het beste.
Petra: En dan heb ik eigenlijk gelijk daar ook weer een vraag over, want er zijn zelfuitgeefplatformen waar je een ISBN van hun kunt gebruiken. Dus een gratis ISBN. Dat zal qua kosten natuurlijk behoorlijk schelen dan dat je inderdaad zo’n set gaat kopen.
Waarom zou je dat wel of niet doen? Waarom zou je niet zo’n gratis nummer gaan gebruiken?
Maria: Dat is inderdaad een goede vraag, want het is natuurlijk altijd superleuk om iets gratis te krijgen. En het is ook heel erg… Um… Hoe noem je dat? Tempting? Hoe noem je dat in het Nederlands?
Petra: Och gut…
Maria: Het is iets wat je graag zou willen doen.
Petra: Verleidend.
Maria: Het is echt verleidend… Je krijgt iets gratis om dat dan te gaan doen. Maar er zitten wel nadelen aan. Je kunt best als je beginner bent zeggen van: Ik heb nog niet zoveel geld. Ik ga toch een gratis ISBN doen. Prima, is geen probleem. Maar zorg dat je ook weet wat de nadelen zijn.
En een nadeel van een gratis ISBN is onder andere dat het zelfuitgeefplatform geregistreerd staat als de uitgever van het boek en niet jijzelf. En dan kun je zeggen van: Wat maakt mij dat nou uit? Kan ik me voorstellen. Maar jij bent als selfpubber, je besteedt er erg veel werk aan om dat boek zelf uitgegeven te krijgen. En dat reflecteert zich dus niet in het feit dat als iemand jou boek ziet staan op Bol.com en er staat uitgegeven door Kobo. Of uitgegeven door Pumbo, ik zeg maar wat. In plaats van jouw uitgeversnaam. Het heeft een beetje met trots te maken, denk ik.
Petra: En dat is nog maar één van de redenen, want er waren ook nog een paar van die hele praktische redenen, toch, waarom je dat niet…
Maria: Precies. Ik kan me bij deze reden voorstellen van: Nou ja, dat mensen zeggen kan mij het nou schelen. Daar kan ik me iets bij voorstellen.
Een praktische reden is dat je bij een gratis ISBN niet zelf extra dingen kunt toevoegen. Wat ik net zei. Als je een ISBN gaat koppelen, als je zelf een hebt gekocht, kun je heel veel dingen gaan toevoegen. Dat kan bij een gratis ISBN niet. Het belangrijke daarvan is, als je wel dingen kunt toevoegen, metadata kunt toevoegen, wordt je boek weer zichtbaarder op Bol.com en de webwinkels en andere boekhandels. Dus de zichtbaarheid. Het heeft met marketing te maken.
Petra: En is het ook niet zo dat als ik… Als ik mijn boek bijvoorbeeld op KDP publiceer dan heb ik het nummer van KDP, maar dat nummer mag ik niet gebruiken op andere platformen.
Maria: Nee.
Petra: Dus dat is ook een nadeel, hé?
Maria: Dat is een groot nadeel. Het zit vast aan dat platform. Dus stel, je hebt je boek op KDP, ebook, op KDP gepubliceerd, je hebt daar een gratis ISBN gebruikt en vervolgens wil je het ook publiceren via Kobo Writing Life, ik zeg maar wat. Je kunt daar een eigen ISBN toevoegen, maar als je dat niet doet, dan wijzen zij zelf een ISBN toe. Dan heb je al twee ebooks die terechtkomen op Bol.com of waar dan ook, en daar zitten verschillende ISBN’s aan.
Petra: Ja, precies. Dan heb je twee verschillende uitgevers eigenlijk, terwijl jij de uitgever bent.
Maria: Terwijl jij de uitgever bent en de lezer kan erdoor in de war komen. Het is verwarrend voor de lezer.
Petra: Dus dat is goed om in je achterhoofd te houden als jij zou besluiten voor een gratis ISBN, dat er dus echt behoorlijke beperkingen met zich meebrengt.
Maria: Dat is inderdaad het geval.
Mocht je ooit een gratis ISBN hebben gebruikt, want ik heb dat ook in het verleden gedaan.
Petra: Ik ook.
Maria: Jij ook, precies. Je kunt het recht van uitgever zijn, dat jij zegt van: Ik wil toch geregistreerd staan zelf als uitgever, kun je alleen terug claimen door het boek opnieuw uit te brengen en dan met een eigen ISBN. Dus er zitten behoorlijke haken en ogen aan. Als je eenmaal je boek hebt uitgegeven en je denkt van: Ik wil toch mijn eigen ISBN, dan moet je het opnieuw uitgegeven.
Petra: En opnieuw uitgeven is niet gewoon een kwestie van opnieuw die knop indrukken, want je moet ook het een en ander aanpassen. Je kan niet dezelfde covers, bijvoorbeeld. Of tenminste, als je je cover wijzigt heb je sowieso een nieuwe ISBN nodig.
Maria: Ja. Dus je kan niet zomaar zeggen van: Oké, ik voeg een nieuw ISBN toe, klaar. Dat kan niet, want je moet dingen wijzigen voordat je een heruitgave mag doen. Dat zijn gewoon internationale regels. Dus je alleen de heruitgave opnieuw doen als je de cover verandert, of als je tenminste 10% van je boek, van de tekst, verandert. Of een hele grote aanvulling doet, als je helemaal gaat herschrijven.
Petra: Dus dat is iets om in je achterhoofd te houden inderdaad.
Als we dit gaan samenvatten, heb je nog een mooie conclusie voor ons?
Maria: Hou er rekening mee dat er bepaalde zelfuitgeefplatformen zijn en uitgeefdiensten waar je dus niet altijd de keuze hebt om een eigen ISBN te gebruiken. Dat zou je mee kunnen nemen in je beslissing of je dat platform wel wilt gebruiken of niet wilt gebruiken. Stel je voor: Ik wil écht zelf mijn eigen ISBN gebruiken want ik wil geregistreerd staan als uitgever. Dan kun je bepaalde zelfuitgeefplatformen niet gebruiken, omdat ze dat niet toestaan. Dus daar kun je ook rekening mee houden om daarover na te denken.
Petra: En dan is wel belangrijk erbij te zeggen dat het niet meteen iets zegt over dat uitgeefplatform. Dat wil niet zeggen dat het een slecht uitgeefplatform is, als ze die mogelijkheid aanbieden, maar het beperkt je in die zin wel om professioneel auteur te worden eigenlijk. Dus daar wil je wel rekening mee houden, dat als jij dat platform gebruikt kun je dus niet met datzelfde nummer naar andere platformen. Dat is een groot nadeel.
Maria: Dat is een groot nadeel, dat is het punt.
Iedere selfpubber moet zelf beslissen eigenlijk of je je boeken een eigen ISBN wilt meegeven of niet. Soms heb je geen keuze, want bijvoorbeeld bij het CB zul je altijd een ISBN moeten toevoegen. Soms heb je de keuze wel, met een gratis ISBN of niet. Maar dan hangt het dus helemaal af van het doel wat je hebt met je boeken en of je professioneel wilt overkomen, of professioneel wilt zijn. Niet alleen per se overkomen natuurlijk. En dat je je eigen schrijfbedrijf hebt en investeringen wil doen. Dan kun je ervoor kiezen om zelf een reeks ISBN’s te kopen. Dus het eigenlijk er wel een beetje vanaf wat je doelen zijn, hoe je er zelf tegenaan kijkt.
Petra: Ja, want ik kan me voorstellen dat als jij een boek schrijft met het idee: Ik geef het aan mijn familie en vrienden. Om dan te gaan investeren in een ISBN is eigenlijk dan overbodig. Want je zet het dan in principe ook niet te koop op Bol.com, als het echt alleen maar voor je omgeving is. Dus je doel bepalen is daarin gewoon belangrijk en daarna kun je besluiten: Welke kant wil ik daarin op?
Maria: Klopt helemaal. Persoonlijk, je zegt net professionaliteit. Ik denk, dat is mijn persoonlijke mening, dat als selfpubber mag je best die trots hebben, dat je vindt van: Nou ik wil geregistreerd staan niet alleen nu als uitgever, maar ook over 100 jaar sta je nog met dit boek uitgegeven. Daar mag je best trots op zijn, dus zul je de keuze kunnen maken om te zeggen van: Ik ga toch investeren. Ik denk dat je dat best mag doen. Je mag best trots zijn.
Petra: En ik denk ook dat mensen er rekening mee willen houden dat als jij de professionele kant op gaat met je boeken, of je er nou volledig wil van gaan leven of niet, het is die investering in het begin, net als dat je een redacteur inhuurt om je teksten te checken. Dat is de investering in het begin en vervolgens ga je met een goed gedegen marketingplan, ga je kijken: Hoe kan ik die investering terugkrijgen? Want je wil uiteindelijk ook weer in de plus staan om een eventueel volgend boek te kunnen uitgeven. Dus het is een wisselwerking tussen het een en ander. En ja, professionaliteit staat misschien voor de een niet heel hoog op de rit, maar het gaat wel om een kwalitatief goed boek en dan wil je daar eigenlijk ook gewoon eer voor hebben. Toch? Je wilt toch gewoon jouw naam daaraan gekoppeld hebben.
Maria: Daar wil je je naam aan gekoppeld hebben en dat doe je door eigen ISBN’s te kopen.
Dus wat mij betreft zou het goed zijn als iedereen dat zou doen, maar ik begrijp ook dat niet iedereen dat wil doen. Dat is ook je eigen keus.
Petra: Het is je doel, of niet. Hartstikke goed, mooie afronding. Dank je wel voor het gesprek.
Maria: Graag gedaan.
Be the first to comment