Tijdens een van onze podcastafleveringen bleek hoe belangrijk het is dat je het schrijvers jargon goed begrijpt. Maria en ik hadden elk een andere definitie voor het woord plotten. Dat zorgde ervoor dat we allebei erg verward raakten, want we bedoelden eigenlijk hetzelfde alleen gaven er een andere naam aan.
Dit blog is geschreven om te voorkomen dat jij in dezelfde verwarring stapt en gelijk duidelijk hebt wat het verschil is tussen plot en structuur. Dit doen we aan de hand van Larry Brooks’ boek Story Engineering, dus voel je vrij deze te lezen als onderstaand toch onduidelijkheid geeft.
Wat is structuur?
Een structuur is je scènes in de juiste volgorde zetten zodat je een goed opgebouwd verhaal vertelt. Structuur is iets wat je kunt leren. Je kunt ermee oefenen en het vervolgens implementeren in je verhaal. Het is de technische kant van het verhaal.
Om een goede structuur neer te zetten, zul je moeten plotten. Dit is wat Brooks architectuur noemt, oftewel krachtige thema’s en een intrigerend concept. Ook kun je hierin een trope (zoals een verboden liefde) verwerken. De architectuur is waar je je creativiteit helemaal op los kunt laten. Dit is meer gebaseerd op talent, hoewel het ook voor een groot deel ontwikkeld kan worden door bijvoorbeeld veel te lezen in en te leren over het genre waarin je schrijft.
Plotten doe je door de structuur op te breken in behapbare delen.
De 4 delen
Er zijn verscheidene manieren hoe je een structuur kunt opsplitsen. Screenplays werken bijvoorbeeld met 3 delen. De Hero’s Journey werkt met 7 delen. Elk deel heeft een specifieke functie en weten wat in welk deel hoort, maakt dat je een goed opgebouwd verhaal kunt neerzetten. Immers, de climax van een verhaal zet je niet in het eerste of tweede hoofdstuk; die hoort ergens aan het eind.
Larry Brooks heeft in zijn boek gekozen om de structuur op te splitsen in 4 delen:
Deel 1 – de set up
Hierin leert de lezer de hoofdpersonage kennen, wat belangrijk voor hem is en wat hij te verliezen heeft. Voorbeeld; in de film Thelma & Louise worden 2 vrouwen lastiggevallen door een man en schieten deze dood. Chaos volgt, want ze weten niet wat ze moeten doen. Pas bij hun besluit om te gaan vluchten eindigt dit deel.
Deel 2 – de reactie
In dit deel reageert het hoofdpersonage op wat hem overkomt. Hij is reactief (in plaats van proactief) en analyseert, observeert en ontwijkt. Voorbeeld; in de DaVinci Code rent hoofdpersonage Langdon weg voor de politie. Het is allemaal een blinde reactie, want hij weet niet wie er achter hem aan zit of waarom, en heeft geen idee hoe hij zich kan verdedigen of de rollen kan omdraaien. Deel 2 eindigt als Langdon ontdekt dat er een leraar is die alles kan uitleggen. Hij stopt met rennen want hij heeft nu een oplossing.
Deel 3 – de aanval
Hierin begint het hoofdpersonage het heft in eigen handen te nemen. Hij heeft genoeg van het wegrennen en gaat nu in de aanval om de situatie op te lossen. Maar dit gaat niet heel gemakkelijk; net als in de DaVinci Code blijkt de oplossing toch niet de leraar. Langdon zal een ander plan moeten maken , en meer moed moeten tonen.
Deel 4 – de oplossing
In dit laatste deel komt geen nieuwe informatie meer; alles wat je hoofdpersonage moet weten is al in het verhaal naar voren gebracht. Nu gaat het enkel om de executie om de obstakels te overwinnen en het doel te bereiken. In de DaVinci Code lost Langdon de puzzel op en onthult de waarheid.
Wat is plot?
Het plot is het complete verhaallijn van begin tot eind. Het is het resultaat van het structureren van je verhaal. Kortgezegd is het meer dan de opbouw, want in het plot vind je de ervaring van de hoofdpersonages, wat voor hen persoonlijk op het spel staat, de keuzes die ze maken en wat hun concrete einddoel (of ook wel oplossing) is. Zoals de voorbeelden hierboven van Thelma & Louise en de DaVinci code aangeven. De 4 delen zijn allebei toepasbaar in deze verhalen, maar toch verschillen de verhalen van elkaar door het plot.
***
Veel termen van het schrijversjargon komen uit het Engels. De juiste vertaalslag maken, en begrijpen wat elk woord betekent, maakt het gemakkelijker om niet alleen een goed verhaal op te zetten maar ook om het gesprek met je medeschrijvers te kunnen volgen. Wees daarom niet bang vragen te stellen, zeker als je denkt dat je begrijpt wat de ander zegt. Zo kun je van elkaar leren en groeien als schrijver. Want leren doe je levenslang.
Fantastisch schrijfplezier gewenst!
Verder lezen:
- Heb je een verhaalidee, maar vind je het lastig deze om te zetten naar een verhaallijn van begin tot eind? Lees dan het blog Van matig verhaalidee naar sterk plot.
- Oké, dus je plot is klaar. Super. Maar… je begint niet met schrijven? Wat gaat hier mis? Misschien kan het blog Begin te schrijven je helpen.
- Wil je weten hoe een structuur in 7 delen eruitziet? Lees dan mijn blog over structuur.
Be the first to comment