We praten over het hebben van doelen in je schrijf- en uitgeefproces. Waarom is het belangrijk om een doel te hebben, wat voor soort doelen zijn er en hoe kun je besluiten welke doel voor jou van toepassing is?
Luister hier via de podcast player, of via een van je favoriete podcast-apps.
Hoogtepunten uit de aflevering
- Het belang van een helder doel
- De soorten doelen die je kunt stellen als schrijver
- Wanneer je doelen wilt bepalen
- Schrijf-, uitgeef- en marketingdoelen
- Hoe je jouw doelen kunt bepalen
Verder lezen en luisteren:
- Hoe zorg je dat jouw boek het favoriete boek van je lezer wordt? In deze aflevering krijg je de tools om een fantastisch boek te schrijven. #1 – Hoe schrijf ik een fantastisch boek?
- Zelfuitgeefplatformen zijn ervoor zowel voor papieren boeken als ebooks. Welke kun je het beste gebruiken en hoe zit dat met internationale platformen? #8 – Welk uitgeefplatform is het beste voor mij?
- Hoe maak ik mijn boeken meer zichtbaar? Met deze vier basistips leg je een solide marketingfundering en kunnen lezers niet meer om je boeken heen! #35 – De basistips voor een goede marketing
***
Volledig uitgetypte versie van het gesprek
Petra: Een belangrijk onderwerp vandaag en ook een leuk onderwerp, want in onze voorbereiding hadden we al discussiepuntjes.
Maria: Ja inderdaad.
Petra: Want we gaan het vandaag hebben over je doelen bepalen als schrijver. De eerste vraag voor mij zou gelijk zijn:
Waarom is het eigenlijk belangrijk om een doel te bepalen?
Maria: Het is voor mij erg belangrijk om een doel te bepalen, als schrijver. Vooral ook als je je eigen boek gaat uitgeven. Maar natuurlijk als schrijver zelf ga je natuurlijk kijken: Wat ga ik überhaupt schrijven? Hoe lang wil ik erover doen? Zou je kunnen gaan kijken, wil niet zeggen dat het altijd uitkomt. Maar als je je boek gaat uitgeven, vervolgens is het wel degelijk belangrijk dat je weet waar je naartoe wilt gaan werken. Dat kan een langetermijndoel zijn, maar dat kan ook een kortetermijndoel zijn. Dat je in stappen er naartoe gaat werken. Iets om naar uit te kijken.
Petra: En het helpt om ook kleine doelen te hebben, zodat je ook weet waar je naartoe werkt. Want op het moment dat jij zegt: Mijn toekomstdroom is dit en dit en dat staat op 10-15 jaar vanaf nu. Wat ga je dan nú doen?
Maria: Precies. En er zit natuurlijk een verschil… dat is wel belangrijk… Er zit een verschil in een droom en een doel. Want een droom is iets van: Ik lig op het strand en de wuivende palmen en ik hoef nooit meer te werken. Dat is een droom. Maar als je zo’n droom hebt… Als je een boek wilt gaan schrijven of zelf gaan uitgeven, dat kan een prima droom zijn. Maar op een gegeven moment dat je de stappen gaat zetten van: Oké, dan ga ik dit doen. Dan ga ik dat doen. Dan wordt het een doel en is het geen droom meer.
Petra: Dan werk je ernaar toe.
Maria: Dan werk je ernaar toe. Dat zijn twee verschillende dingen.
Petra: En het is denk ik ook belangrijk om doelen te hebben, zodat je weet: Waar gaat mijn geld naartoe? Zeker als je net begint met schrijven. Je hebt een bepaald budget nodig om een bepaald doel te kunnen bereiken.
Maria: En het is niet alleen een geldelijk budget, maar je hebt ook een budget aan energie, en een budget aan tijd. Dat zijn drie verschillende dingen. Als je een heel druk leven hebt en je kan maar één uur per week schrijven, prima, maar dat is wel iets…. Dan duurt het langer om je doel te gaan bereiken.
Petra: En wat vind jij nog meer een groot voordeel om doelen te stellen?
Maria: Ik denk dat het… Als je doelen stelt, kun je meer professional… professioneel naar dingen gaan kijken. Ik kom niet uit mijn woorden. Misschien dat je betere producten kunt afleveren. Uiteindelijk, als je weet waar je naartoe gaat, kun je betere producten gaan maken.
Petra: En wat we ook vaak zien vooral bij beginnende schrijvers is dat zij een boek gaan schrijven, en of dat nou fictie of non-fictie is dat maakt op dat moment niet zo heel veel uit. Dan is het boek klaar: Oh, marketing! En op het moment dat jij duidelijk hebt vooraf al van: Waar wil ik naartoe? Wat zijn mijn doelen? Dan kun je daar al eerder op inhaken in plaats van op het moment dat je het boek uitgeeft, en dan nog de marketing en alles moet bedenken.
Maria: Klopt. En er zijn ook nog heel veel schrijvers die misschien op het moment dat ze beginnen met schrijven niet weten of ze een boek zelf willen gaan uitgeven, of toch een traditionele uitgever willen vinden. Dan kun je… Tijdens het schrijven denk ik dat het niet zoveel uitmaakt, maar op het moment dat jij gaat kijken, mijn boek is nu af. Wat ga ik nu doen? Wat zijn de volgende stappen om te kijken, wat wil ik gaan bereiken? En dan moet je echt wel een doel gaan zetten van: Oké, ik wil toch traditioneel of ik wil toch selfpubben, of ik wil allebei, of wat dan ook. Dus er zijn wel degelijk dingen waar je rekening mee moet houden.
Petra: Dus het is in ieder geval heel belangrijk om je doelen vooraf te gaan bepalen. Tenminste, te weten waar je begint en wat je eerstvolgende stap zal zijn. Laten we daar eens wat concreter gaan worden.
Wat voor soort doelen kun je of wil je stellen met betrekking met je boek?
Maria: Ik denk dat er verschillende doelen zijn. Je hebt dus een doel voor het schrijven. Wat wil je precies schrijven? Je hebt uitgeefdoelen. Ga ik traditioneel of ga ik zelf een boek uitgeven? Maar ook daarbinnen natuurlijk van: Als je zelf een boek gaat uitgeven, wat ga ik dan… een papieren boek of een ebook. Of met welke platformen wil ik het allemaal gaan doen. Het CB of niet, of..? Nou ja, dat. Dat zijn wel degelijk doelen.
En je hebt natuurlijk marketingdoelen. Dat je kunt gaan kijken van: Hoe ga ik dan mijn boek promoten? Hoe ga ik mijn boek in de markt zetten om te zorgen dat het ook verkocht gaat worden?
Ik denk wel dat het belangrijk is… Voor ieder schrijver zijn de doelen weer anders. We kunnen hier wel heel veel dingen gaan aangeven en tips gaan geven, maar iedere schrijver voor zich is het goed dat ie zelf gaat kijken van: Oké, wat wil ik doen? Wat is goed voor mij? En wat is goed is voor Pietje hoeft niet goed zijn voor mij. Dus ga vooral bij jezelf kijken, want niet iedereen heeft dezelfde doelen. Niet iedereen bewandelt dezelfde route. Dat hoeft ook helemaal niet. Heel veel dingen komen wel samen. Het is wat jij wilt. Dat is belangrijker. Vooral bij die eerste stap, denk ik, als je gaat kijken: Wat zijn mijn doelen? Wat wil ik gaan doen? Dat je kijkt naar wat je zelf kan en wil. Het hangt ook af van je privé situatie en alles.
Petra: Ja, en we gaan straks in de aflevering nog wel een paar tips geven van mogelijke doelen, zodat je als luisteraar alvast wat dingen kunt opschrijven: Oh, dit is wel of niet van toepassing voor mij. Dus daar gaan we nog wel op in.
Maar wat ook heel belangrijk is, als je kijkt naar de doelen voor je boek. Vooral als je bijvoorbeeld non-fictie schrijft. Ik weet dat er schrijvers zijn die hun idee al kunnen verkopen aan een uitgever voordat ze überhaupt een woord op papier hebben gezet. Dus ook dat zijn zaken die je wilt uitzoeken. Als jij een non-fictie boek schrijft en je wilt zeker weten de traditionele weg, dan is het misschien een beter idee om eerst wat uitgevers te gaan benaderen over je boek, voordat je letterlijk gaat schrijven. En het kan zijn dat je wel iets moet aanleveren, de eerste twee hoofdstukken of iets dergelijks.
Maria: Of een inhoud.
Petra: Precies. Maar moet je voorstellen dat je als non-fictie schrijver een heel boek al hebt geschreven en dan pas daarover na gaat denken. Dan kan het zijn dat zo’n uitgever zegt: Mijn idee over dit non-fictie boek is heel anders. Dus je moet alles aanpassen. Dus dat zijn ook dingen die je…
Maria: En niet alleen als je als non-fictie schrijver een traditionele uitgever wilt. Ook als non-fictie schrijver als je gewoon zelf je boek wilt gaan uitgeven. Is hetzelfde als je al een bepaalde expertise hebt. Bijvoorbeeld, je hebt een blog of je hebt een bedrijf, je bent psycholoog of weet ik wat, en je wilt over een bepaald onderwerp schrijven. Dan weet je al waar je naartoe… Je weet al wat je doelgroep is, dus dan kun je al eerder gaan kijken wat je doelen zijn, dan als je fictie schrijver bent.
Zou ik zeggen, ga eerst gewoon lekker schrijven en pas als je eerste versie af is, ga dan eens even kijken welke doelen wil ik allemaal gaan doen. Want het is al moeilijk genoeg voor een fictieschrijver – non-fictie schrijver ook hoor, maar zeker fictie schrijver – al moeilijk genoeg om een boek op papier te krijgen. En als je eerst ook nog gaat nadenken over: Wat voor doelgroep? Wat moet ik gaan doen voor marketing? Hoe ga ik het uitgeven? Dan word je helemaal gek. Dus zorg eerst dat je je eerste versie af is.
Petra: Overweldigend.
Dan haken we daar gelijk even op in. Want we hebben het soort doelen nu eigenlijk opgesplitst in drie verschillende typen doelen: schrijven, marketing, uitgeven. Dat is natuurlijk heel erg zwart/wit, want je hebt natuurlijk veel verschillende doelen.
Maar als je kijkt naar wanneer je je doelen wilt bepalen. Heb je daar een idee over?
Maria: Kijk, de schrijfdoelen.. Uiteraard ga je die bepalen voordat je gaat schrijven, of misschien ook nog wel tijdens het schrijven een beetje. Maar ik denk dat jij daar als schrijfcoach misschien meer ideeën over hebt.
De marketingdoelen, denk ik, dat hangt er een beetje van af of je non-fictie schrijft en al je een duidelijk beeld hebt van wat je wilt gaan doen. Dan kun je al eerder al marketingdoelen gaan doen, maar ik zou zelf de marketingdoelen pas gaan doen als je echt van je boek denkt van: mijn boek is nu de eerste versie, dan ga ik er dan eens een keer over nadenken, als je fictie schrijft in elk geval.
En dat geldt voor de uitgeefdoelen ook wel een beetje. Behalve als je non-fictie, dus er zit een beetje een tweedeling in, zeg maar.
Petra: Het begint ook eerst inderdaad te bepalen: Wat is je uiteindelijke doel? Op basis daarvan kun je weer kleinere doelen gaan bepalen. En ik denk qua schrijven… Als ik kijk naar de doelen die ik opstel voordat ik überhaupt begin te schrijven is in ieder geval weten voor wie ik schrijf. Want als ik een boek zou schrijven voor iemand, voor kinderen tussen de 8-12, heb ik een hele andere schrijfstijl nodig dan als ik een boek schrijf voor 25+, bij wijze van. Dus dat zijn wel bepaalde dingen die je duidelijk wilt hebben. Ja, en of dat echt een doel is die je stelt, het hangt… Het is net hoe je de formulering erachter zet natuurlijk. Maar dat zijn wel dingen die je moet weten voordat je gaat schrijven.
Oké, laten we eens wat tips gaan geven, of tips… mogelijke schrijfdoelen, mogelijke uitgeefdoelen. Laten we beginnen met de schrijfdoelen.
Wat voor schrijfdoelen zou je kunnen hebben met betrekking tot je boek? Heb je daar ideetjes over?
Maria: Tja… Weet je, ik ben zowel een fictie als non-fictie schrijver, dus ik zit gelijk te denken aan die twee verschillen.
Petra: Dan maken we daar gelijk even de onderscheid in. Wat zou je als non-fictie schrijver voor schrijfdoelen kunnen hebben?
Maria: Dat ik mensen dingen wil leren. Dus educatie is wat mijn non-fictie boeken betreft.
Petra: Dus de waarde moet erin zitten.
Maria: De waarde… Ik wil mensen dingen leren. En je hebt natuurlijk ook andere soorten non-fictie boeken. Een soort van memoires-achtige non-fictie boeken. Dat je mensen kunt helpen die iets hebben meegemaakt wat jij ook hebt meegemaakt. Dat is een andere soort non-fictie.
En wat betreft fictie, tja. Wat je wilt is dat je zorgt dat het leuk is, dat je mensen meeneemt. En dat je mensen umm… entertained. Hoe zeg je dat in het Nederlands?
Petra: Entertained is toch een Nederlands woord of niet?
Maria: Zou kunnen, ik weet het niet. Ik haal dat wel eens door elkaar. Dat je mensen vermaakt. Dat je mensen meeneemt. Dat ze even kunnen ontsnappen uit de realiteit van de dagelijkse beslommeringen.
Petra: Dus dat is ook weer een doel. Als jij een genre schrijft in een thriller, dan wil je een bepaald gevoel geven. Dus dat is ook een doel. Je wilt met je verhaal een bepaald doel bereiken. Is het jouw doel om mensen heel erg bang te maken, ga je horror schrijven. Is het jouw doel om mensen mee te nemen naar compleet nieuwe werelden, ga je fantasie schrijven. Op die manier kun je op elke genre een bepaald doel vastzetten. En het is gewoon belangrijk op die manier ook je verhaal te gaan schrijven, zodat je dat… En dat kan natuurlijk ook in het herschrijfproces, maar het helpt al om dat, voordat je gaat beginnen te schrijven, al duidelijk te hebben. Wat wil ik eigenlijk met dit boek? Wat is mijn doel? En voor wie?
Oké. Je hebt bijvoorbeeld ook mensen die schrijven omdat zij herkenning of erkenning willen creëren. Dus dat zou natuurlijk de autoriteit kunnen zijn van: Ok ben een expert op dit gebied en ik wil dat overbrengen. Maar het kan ook zijn dat je als auteur zijnde dat wilt gaan creëren voor jezelf door bijvoorbeeld een schrijfwedstrijd. Want op die manier kom je de radar van uitgevers, bijvoorbeeld. Hangt er vanaf welke schrijfwedstrijd het is natuurlijk, maar… Dus dat is ook iets wat je van te voren wilt weten. Van: Oké, wat is mijn doel? Wat wil ik gaan doen met dit verhaal?
Maria: Die erkenning is denk ik wel iets dat heel veel schrijvers hebben. En wat ook nog weer, maar dat is een ander onderwerp, dat je dus de erkenning zoekt van iemand anders… dat iemand anders jouw boek leuk vindt. Of dat jouw boek goed genoeg is. Dan kom je weer dat heel veel schrijvers iets hebben van: Ik ga traditioneel mijn boek uitgeven, want dan heb ik het bewijs dat mijn boek goed genoeg is. Maar dat is een heel ander onderwerp. Maar dat heeft ook met erkenning te maken.
Petra: Ja, en als je heel erg terug gaat naar de hobbyschrijver, is alleen al het verhaal afmaken kan ook al een doel zijn. Als iemand constant begint met allerlei schrijfideetjes, of met allerlei verhaalideetjes en het nooit afmaakt, dan kan het al een doel zijn om überhaupt die eerste versie klaar te krijgen. Zonder dat je überhaupt nog nadenkt of je het überhaupt wel wilt uitgeven. Dat was heel veel überhaupt in één zin, hoor ik.
Maria: Daar kun je dus aan zien dat je een groter doel kunt hebben, maar dat het kleinere stapjes kunnen zijn.
Petra: Oké, schrijfdoelen, duidelijk. Uitgeefdoelen. Heb je een paar voorbeelden?
Of marketingdoelen. Laten we kijken of we ze een beetje samen kunnen voegen.
Maria: Nou… dat weet ik niet.
Petra: Toch wel apart?
Maria: Ik denk dat het apart moet. Ik weet niet of het samen kan.
Petra: Goed, uitgeefdoelen.
Maria: Uitgeefdoelen. Ik denk dat je als schrijver kun je gaan kijken naar… precies wat jij zegt. Zorg dat je eerste boek af is of… Er zijn misschien schrijvers die zeggen van: Ik vind het leuk om gewoon 25 boeken te laten drukken en dan alleen het aan familie en vrienden uit te delen. Prima. Dat is een goed doel.
En dan heb je schrijvers die zeggen van: Nou, ik vind het toch wel leuk dat iets meer mensen het gaan lezen. Hoe kan ik dat dan doen? Dan wil ik dat het bij de lokale boekhandel terechtkomt. Dan heb je al een groter doel, want dan heb je een wat grotere hoeveelheid boeken nodig misschien. Misschien niet alleen in jouw dorp of stad, misschien iets verder. Waar haal je het geld vandaan om die boeken te laten drukken? Maar dan is nog de vraag: Ga je het drukken of met print on demand? Heb je daar geld voor nodig, een investering of niet? Dan kom je al op een andere soort van… Dan ga je anders nadenken.
En dan heb je mensen die zeggen van: Ik wil dat mijn boek gewoon in heel Nederland en België te koop is, overal. Boekhandels, webwinkels, maakt niet uit. Dan heb je ook hele andere doelen nodig. Dan zul je moeten kijken naar sowieso: Ga je een oplage, ga je print on demand? Huur je een redacteur in? Ik denk zelf als je alleen voor familie en vrienden schrijft, dan zul je niet zo snel een redacteur gaan inhuren, denk ik. Is dat minder belangrijk. Persoonlijk denk ik als je in de lokale boekhandel wilt, is het wel goed dat je een redacteur inhuurt. Zeker als je het boek gaat verkopen, is het belangrijk dat je een zekere investering gaat doet. Als dat dus je doel is, kun je gaan kijken: Hoe kan ik dat doel gaan bereiken? Dus door alvast te gaan sparen, zodat ik ook kan investeren. En dat heb je in verschillende gradaties van diepte die je daarin kunt gaan, denk ik. Met hoeveel boeken je wilt hebben.
De grootste vorm van doel dat je kunt hebben is dat je fulltime schrijver wordt, maar dat wil niet zeggen dat je alleen maar fictie schrijft, of alleen maar non-fictie. Er zijn maar heel weinig schrijvers die daarvan kunnen leven. Dus je kunt dan kijken: Wat kan ik ernaast gaan doen? Kan ik een redacteur ernaast worden of om mijn part heb ik een parttime baan, als ambtenaar of weet ik veel. Dat kan natuurlijk ook. Je hoeft niet per se fulltime je geld alleen uit boeken te hebben. Je kunt ook parttime je geld nog ergens anders vandaan halen. En als je het leuk vindt kun je zeggen van: Nou, ik wil toch een echt schrijfbedrijf opzetten, waarin ik dus ga kijken naar, uit het schrijven zelf en wat daarmee te maken heeft, kan ik daar mijn geld uit verdienen?
Petra: Het is een groot verschil tussen, wil je het schrijven als hobbymatig blijven aanhouden en is het verdienmodel daarachter eigenlijk niet zo heel belangrijk. Prima. Of wil je inderdaad als ondernemer zorgen dat je boeken ook een goede inkomstenbron worden en daarnaast eventueel nog extra inkomstenbronnen gaan creëren die ofwel te maken hebben met het schrijven, dus inderdaad met redactiewerk of coachen of noem maar op, of doe je inderdaad een parttime baan ernaast. Dat kan natuurlijk ook. Dat zijn allemaal wel dingen waar je over na wilt denken en de enige tip die ik dan kan geven, op het moment dat je nog niet duidelijk hebt waar je eigenlijk naar toe wilt: Ga in ieder geval sparen voor het meest grote doel, want je kan altijd nog van dat doel afgaan.
Maria: En op het moment dat je dat doel uiteindelijk niet wil of, doelen veranderen, dat geeft verder niks. Heb je in elk geval gespaard. Als je denkt: Ik heb dat geld niet meer nodig, ga je lekker op vakantie. Waarom niet?
Petra: Heb je alsnog die wuivende palmbomen waar je het over had.
Maria: Inderdaad.
Petra: Uiteindelijk kom je er altijd.
Maria: Uiteindelijk kom je wel onder een palmboom te liggen.
Petra: Je zei net, marketingdoelen zijn toch iets anders dan uitgeefdoelen.
Wat versta jij onder marketingdoelen?
Maria: Wat ik onder marketingdoelen versta is dat op het moment dat je een boek hebt uitgegeven, dan moet je het gaan verkopen. Als je het alleen uitgeeft, gaat het niet verkopen. Het heeft geen zin om je boek alleen zeg, het staat op Bol.com en dan hou ik er mee op en het geld rolt wel binnen. Dat is een droom. Dat is echt een droom. Dat gebeurt niet. Dus je zult wel degelijk een doel moeten hebben als je boeken wilt verkopen via webwinkels of wat dan ook. Zelfs in de lokale boekhandel. Hoe ga ik daar promotie en marketing voor doen? En dan zijn marketing en promotie nog twee verschillende dingen.
Petra: Wat is het verschil tussen de twee?
Maria: Promotie zijn korte termijn-dingen. Dus dan heb je het over: een launch, een poster ergens ophangen, op een beurs staan met boeken. Dat valt allemaal onder promotie. Marketing is langetermijndenken. Je legt een basis. Je gaat doelen stellen voor de langere termijn. Zeg van: Oké, dit jaar wil ik 50 boeken verkopen. Volgend jaar wil ik 100 boeken hebben verkocht aan het eind van het jaar. Dat soort dingen. Dan moet je kijken van: Hoe ga ik dat dan doen? Wat mij betreft is het heel belangrijk dat je een goede basis legt voor de marketing, het langetermijndenken. Als dat je doel is natuurlijk.
Petra: En ik denk ook dat… Marketingdoelen voor mij bijvoorbeeld, ik heb dan een boekenserie geschreven en mijn eerste boek staat anders in mijn marketingdoelen als de tweede, derde, vierde, vijfde boek. Want een eerste boek zou je bijvoorbeeld als een veel goedkoper boek kunnen aanbieden, om dan de rest ook te kunnen promoten. Dus dat zou ook op die manier… Dat is dus ook voor mij een typisch marketingdoel.
Maria: Een doel of strategie. Een ‘loss leader’ heet dat, dat je je eerste boek goedkoper aanbiedt, zodat mensen dat kunnen… Sneller kopen en dan geïnteresseerd raken en door gaan lezen.
Dat is denk ik het hele grote verschil tussen traditioneel uitgegeven boeken en zelf uitgegeven boeken. Traditionele uitgevers die kijken naar de korte termijn, de ‘bestseller status’. Het boek dat ze hebben uitgegeven moet binnen twee of drie maanden iets hebben verkocht, heel veel hebben verkocht, en anders dan: pech gehad. Want dan gaat het weg. Terwijl de selfpubber kijkt meer naar de lange termijn. Kijkt ook naar wat er al geschreven is en hoe dat doorverkocht kan gaan worden. En de traditionele uitgevers kijken vaak niet naar wat dan de ‘backlist’ wordt genoemd, dus de oudere boeken die je al hebt geschreven. Dat is een groot verschil.
Petra: Waar een selfpubber dan zou zeggen: Ik ga dit boek dat ik in 2015 heb uitgegeven, ga ik re-branden en opnieuw uitgeven, daar zou een traditionele uitgever niet zo snel de keuze voor maken.
Maria: Die zou dat niet doen.
Petra: Die heeft zoiets van: In 2015 verkocht het niet goed genoeg en dus gaan we dat niet in 2021 opnieuw… Er zijn natuurlijk ook heel veel boeken wat je dan vervolgens als alternatief kunt gaan aanbieden. Daar heeft een uitgever dan wat meer mogelijkheid toe, keuzemogelijkheid.
Als ik denk aan marketingdoelen, dan denk ik ook aan het meetbaar en specifiek maken. Maar daar dacht jij heel anders over.
Maria: Voor mij is het meer… Uiteraard is het belangrijk dat je bepaalde dingen… Als je een doel stelt waar in je bijvoorbeeld zegt: Ik wil aan het eind van dit jaar 50 mensen op mijn mailinglist hebben staan en over een jaar 250 mensen op mijn mailinglist. Dat zijn doelen. Moet je natuurlijk wel kunnen kijken hoe je dat kunt meten dat je die mensen ook inderdaad krijgt.
Maar zelf is het voor mij belangrijker dat je die basis goed legt. Op het moment dat jij als doel hebt dat je langere termijn gaat kijken, naar langere termijn marketingdoelen, zodat je binnen die langere termijn specifieke kortdurende promoties kunt doen. Dat is wat je doet. Bijvoorbeeld een advertentie, om het maar even over adverteren te hebben…
Petra: Het super gevorderde stuk.
Maria: Dat is wel een redelijk gevorderd stuk. Adverteren is ook promotie. Is iets kortdurends. Je zet een advertentie op. In de krant kan wel, dat zou ik niet aanraden, maar bijvoorbeeld op Facebook. Dat je een advertentie hebt op Facebook. Hoe ga je die advertentie inzetten? Ga je zorgen dat je mensen jouw boek gaan kopen? Of ga je zorgen dat je je basis gaat uitbouwen met die advertentie en zorgen dat mensen zich gaan aanmelden voor je mailing list? Dat zijn twee verschillende dingen.
Als je kort denkt, dat is een beetje het traditionele model – ik wil zo snel mogelijk zo veel mogelijk boeken verkopen – dan ga je een advertentie plaatsen en je zorgt dat die advertentie rechtstreeks naar je boekenpagina op Bol.com gaat, waar mensen je boek kunnen kopen. Maar vervolgens weet jij totaal niet meer wie jouw boek heeft gekocht. Dus het is belangrijker, tenminste als dat je doel is, laten we dat voorop stellen. Als je langere termijn wilt gaan doen, en de basis wil leggen, dan is het belangrijker dat je een advertentie op Facebook gebruikt om mensen te leiden naar je mailing list. Dat mensen lid worden van je mailing list, want dan kun je ze te allen tijde… Dan weet je wie het zijn en kun je ze te allen tijde weer bereiken en laten weten over vervolgboeken die uitkomen. En als jij iemand stuurt naar Bol.com en hij koopt daar jouw eerste boek, van deel 1 in een serie. Hoe bereik je deze persoon ooit weer, want je weet niet wie het is, als je tweede boek uitkomt? Dat zijn dus twee verschillende manieren van denken. En daarom denk ik: Adverteren is wel belangrijk, maar dat is een doel wat later is in mijn ogen. Ik denk als beginnend schrijver is het belangrijker om eerst die basis goed te leggen. Als je wat wilt verkopen in elk geval.
Petra: En dan is het meetbare en specifiek eigenlijk ook weer het super gevorderde stuk. Want op het moment dat jij net begint te schrijven, dan is die basis leggen, zorgen dat mensen weten wie jij bent, waar je te vinden bent, is belangrijker dan hoeveel mensen je weten te bereiken en waar je te bereiken bent. Dus dat is het verschil voor jou.
Maria: Dat is voor mij een heel duidelijk verschil. Het verschil tussen langetermijndenken en kortetermijndenken. En dat is wat ik vaak zie op Facebookgroepen, of… Dat mensen zeggen: Hoe kan ik meer boeken verkopen? En dan heb je heel vaak antwoorden van: Zorg dat je persberichten gaat sturen naar de krant, zorg dat je op beurzen gaat staan. Ik denk dan van: Nee, zorg dat je eerst een basis legt, als je daar serieus mee verder wilt. Zorg dat je eerst die basis legt. En die basis is dus een platform bouwen. Daar gaan we het vast nog wel een keer uitgebreider over hebben, maar een platform is: website, mailing list en één soort social media.
Petra: Oké, dus dan hebben we eigenlijk nu allerlei verschillende typen doelen, hebben we gegeven.
En nu komt de vraag van hoe bepaal je welke doelen voor jou zijn?
Maria: Het verschilt per schrijver. Je kunt gaan kijken van: Oké, ik ben een fictie boek aan het schrijven bij wijze van. Tijdens het schrijven krijg je meestal wel een idee: Ik wil toch wel dat meer mensen dit gaan lezen als alleen mijn familie en vrienden. Op het moment dat je dat hebt kun je gaan denken van: Oké, wat voor doelen kan ik dan gaan doen? Wil ik op zoek naar een uitgever? Ga ik het zelf doen? Of hou ik het nog in het midden en ga ik eerst onderzoek doen en maak dan een keuze? Dat kan natuurlijk ook. Je hoeft niet meteen te kiezen, het één of het ander. Het kan bovendien ook allebei. Er zijn mogelijkheden zat. Ga dat dan een klein beetje onderzoeken. Dat kan dan een doel zijn. Een doel kan zijn: Hoe ga ik het uitgeven? En vervolgens kun je zeggen van: Als het doel is, ik wil het gaan uitgeven. Dan is het doel van: Dan moet ik wel wat geld achter de hand hebben om een redacteur in te kunnen huren, of een voorkant te gaan maken. Dat is het volgende doel. Dat je stappen… Zo ga je er een beetje naar kijken.
Petra: Als je begint met schrijven, je hebt altijd wel een doel. Hou dat als eerste aan en tijdens het schrijven kom je ongetwijfeld inderdaad op bepaalde ideeën. Het zou fantastisch zijn om dit boek uit te geven. Oké, wat voor doelen zitten daaraan vast? Dan neem je gewoon even een break van je schrijven en ga je daar gewoon eventjes over nadenken van: Hoe ga ik dat dan doen? Dan kun je ook gelijk gaan bepalen: Als ik het ga uitgeven… In welke richting? Wat voor budget? Wie is mijn doelgroep? Dan komen er veel meer dingen bij.
Dus het bepalen van doelen moet niet een reden zijn voor jou om te zeggen: Oké, ik kan niet eerder gaan schrijven voordat ik duidelijk heb waar ik naartoe wil. Want heel vaak is het inderdaad zo’n toekomstdroom nog. Ik wil eigenlijk wel heel graag mijn boek in de bibliotheek hebben, of in de boekhandel. Prima. Dan begin je daar gewoon mee te schrijven.
Maria: Ja, ik denk, zeker als je fictieschrijver bent, dat je meteen kunt zeggen van: Ga gewoon schrijven. Begin er gewoon mee. Die andere doelen, dat komt later dan wel. Dat openbaart zich wel. Dat is misschien wel frustrerend voor mensen die denken van: Ik wil nu meteen weten… Je hebt mensen die zijn planners en je hebt mensen die zijn, die plannen minder. En mensen die planners zijn die willen al op een rijtje hebben van: Oké, ik wil dit, dit, dit en dit. Zeker als je nog geen boek hebt geschreven, weet je dat allemaal nog niet. Dat komt allemaal nog wel. En daar zou ik me ook niet te veel druk om maken op dat moment.
Als je non-fictie schrijft, dan kan je al wel beter… Dan heb je waarschijnlijk al wel duidelijk voor ogen: Ik wil mensen dingen leren, ik heb al een blog, of ik ben al een expert, ik heb een winkel en ik wil mensen vertellen over wat ik verkoop, whatever. Dus dan kijk je daar al vanaf een andere kant naar toe. Dat is het verschil met fictie en non-fictie. Maar zelfs dan zul je toch op een gegeven moment moeten gaan schrijven.
Petra: Al is het alleen maar een inhoudsopgave voor non-fictie. Want dat is wat veel non-fictie schrijvers volgens mij voor hebben op een fictie schrijver, is dat zij kunnen beginnen met een inhoudsopgave en dan daarin al kunnen zien hoe het boek zich gaat vormen. En bij een fictieschrijver, zeker als je een pantser bent, dan begin je gewoon te schrijven en je ziet wel waar je uitkomt. Dat is al heel anders qua insteek.
En ik denk de belangrijkste wat je met doelen hebt, als je dan een toekomstdroom hebt, dan kun je terugwerken. Waar wil ik over vijf jaar zijn? Prima, wat heb ik dan nu te doen om daar te kunnen komen? Wat heb ik over een jaar te doen om daar te kunnen komen? Dat je op die manier al terug gaat rekenen. Vanuit die toekomstdroom terug gaat rekenen van: Wat zijn dan die mini-doelletjes… doelletjes…? Doelen, die je nu moet doen om daar te kunnen komen?
Maria: Je hebt een groter doel. Je kunt een groter doel hebben, dan ga je terugkijken. Wat zijn die stappen die ik tussendoor kan zetten? Dat kunnen stappen zijn per jaar, kunnen stappen zijn per maand, zelfs een stap per week bij wijze van. Van: Oké, deze week wil ik écht mijn mailing list opzetten. Of deze week wil ik überhaupt mijn boek af hebben. Dat soort dingen. En dan ga je dan verder kijken.
Ik heb zelf een ondernemingsplan gemaakt, omdat ik dus een veel groter doel heb, maar in dat ondernemingsplan heb ik heel duidelijke doelen gesteld. Van een half jaar, een jaar, twee jaar, vijf jaar. En wat ik dus doe, ik kijk regelmatig 1x in de 6 maand kijk ik dat ondernemingsplan helemaal na en pas ik dingen aan. En zeg van: Oké, dat is niet helemaal gelukt, dat ga ik nog even verder… Je past het aan. Omdat… doelen zijn dingen die… ze veranderen.
Petra: En dat mag.
Ik denk ook… Dat is trouwens best wel een leuke uitdaging als je geen idee hebt welk doel je hebt, om dan gewoon eens te kijken, wat nou als ik inderdaad dat grote doel wil hebben. Ik wil dat schrijfbedrijf, stel nou dat ik dat wil. Dat je begint met zo’n ondernemersplan. Kijk dan wat dat met je doet, want heel vaak kun je daar al wel uithalen: Oh, dit is niks voor mij. Of: Ja, dit is precies wat ik wil. Dus dat is ook al een leuke uitdaging als je geen idee hebt waar je moet beginnen door gewoon eens die grootst mogelijke doel, te gaan kijken hoe dat zou gaan formuleren als je dat in een ondernemersplan gaat zetten.
Maar inderdaad doelen kunnen en mogen gewoon altijd veranderen.
Maria: Absoluut 100%.
Petra: Dat vind ik een hele mooie afsluiting van dit gesprek.
Maria: Ik ook wel.
Petra: Dank je wel.
Maria: Graag gedaan.
Be the first to comment